Papugi to bardzo energiczne i ruchliwe zwierzęta. Niestety te cechy naszych pierzastych przyjaciół niekiedy prowadzą do nieprzyjemnych sytuacji. Dlatego każdy kto trzyma papugę pod swoim dachem powinien być przygotowany na takie awaryjne zdarzenia. Od drobnych urazów po poważniejsze rany, najważniejsze wtedy mieć apteczkę pierwszej pomocy i oczywiście wiedzę jak przeprowadzić pierwszą pomoc. Po przeczytaniu tego artykułu zdobędziecie niezbędne informacje, które pomogą wam i waszej papudze gdy nadarzy się taka okazja.

Czym jest pierwsza pomoc i jak ją przeprowadzić?

Pierwsza pomoc to zapewnienie leczniczej pomocy rannemu lub choremu ptakowi. Jej celem jest ustabilizowanie ptaka do czasu zapewnienia weterynaryjnej opieki medycznej. Należy jednak pamiętać, że pierwsza pomoc nie zastąpi nam profesjonalnej oraz wykfalifikowanej interwencji lekarza weterynarii specjalizującej się w ptaki i zwierzęta egzotyczne.

Aby prawidłowo przeprowadzić pierwszą pomoc należy wcześniej się odpowiednio przygotować.

1. Zapisz w widocznym i łatwo dostępnym miejscu numer telefonu do zaufanego lekarza weterynarii
2. Dowiedz się jak prawidłowo unieruchomić papug (przy następnej wizycie w klinice zapytaj jak to zrobić)
3. Skompletuj apteczkę oraz przydatne urządzenia aby pomóc ptakowi w nagłej sytuacji

Co powinno znaleźć się w apteczce ?

Apteczka to bardzo przydatna rzecz podczas pierwszej pomocy i powinna zwierać :

Ałun lub trudniej dostępny Kwik stop – do tamowania krwi

Płyn Betadine – Odkażanie ran
Alantan zasypka – Na poparzenia
Rumianek – Na podrażnienie wola lub odkażenie ran i okolic oczu
Węgiel aktywny – W przypadku zatruć
Glukoza – podaje się osłabionym, niejedzącym ptakom (roztwór 10%)
Elektrolity – PWE (płyn wieloelektrolitowy)
Wapń w syropie – podawany w przypadku zaparcia jaja
Świetlik – do przemywania oczu
Karma ratunkowa – Polecana firma to np. Harrison
Spirytus – do odkażania sprzętów
Virkon albo F10-SC do odkażania, a F10 także do nebulizacji
Cardiamid-Coffeina – środek pobudzający krążenie w przypadkach najcięższych, w sytuacji, kiedy papuga umiera nam na rękach (małe papużki – 1 kropla, średnie i duże – 2 krople)
Sól fizjologiczna

Akcesoria do apteczki :

Promiennik, ceramiczna żarówka, ewentualnie specjalna lampka służąca do dogrzewania chorego ptaka (więcej informacji w artykule)
Termometr do mierzenia temperatury powietrza (temperatury ciała u ptaków się nie mierzy)
Mała latarka długopisowa
Przyrządy do odmierzania konkretnych ilości płynów, strzykawki różnej wielkości
Zakraplacz (do podawania leków tylko plastikowy, do odmierzania ilości może być szklany)
Drewniane szpatułki (mogą być patyczki do lodów)
Patyczki kosmetyczne
Wata (opatrunkowa, nie kosmetyczna)
Wyjałowione kompresy różnej wielkości (gaza)
Bandaże (bandaż elastyczny, bandaż samoprzylegający – najlepiej w rolkach o szerokości 1 cm)
Nożyczki (małe z zaokrąglonymi końcami i drugie z ostrymi końcami, ostre, cążki – jak do paznokci)
Obcążki, np. do usunięcia złamanego rosnącego pióra
Mała pinceta
Szklane miseczki (do mieszania leków z wodą)
Kartka w kratkę
Skalpel
Rękawiczki lub ręcznik (w spokojnych kolorach, nie jaskrawych) do łapania i trzymania papugi
Wyjałowione pojemniki (np. na mocz) albo wymazówki – potrzebne do zebrania i transportu materiału (np. odchodów) do badań laboratoryjnych
Lupa
Plaster
Nożyce do cięcia drutu, takie które przetną pręty klatki w razie zaklinowania się papugi
Koszyk lub transporter, w którym można przewieźć papugę do weterynarza
Nebulizator

Pomoc generalna

Umieść papugę w przygotowanej klatce szpitalnej (W takiej klatce powinna znajdować się żerdź, podkład, miski z żywnością oraz wodą. Aby zapewnić ciepło należy umieścić również matę grzewczą)
Zapewnij łatwy dostęp do jedzenia oraz wody
Zapewnij odpowiedni cykl dnia i nocy, nie oświetlaj klatki całą dobę
Ptak powinien przebywać w spokoju, nie należy się nim nadmiernie zajmować chyba że jest to konieczne
Monitoruj papugę pod kątem zmian, jeśli coś Cię zaniepokoi zadzwoń do lekarza weterynarii

Pierwsza pomoc w przypadku :

Atak zwierzęcia :

– Zgłoś sytuacje do lekarza weterynarii (nawet jeśli papuga wygląda normalnie to rany kłute i ugryzienia chociaż nie widoczne mogą zadawać duże obrażenia wewnętrzne)

Krwawienie:

1. Określ źródło krwawienia – Jeśli krwawienie nie jest duże umieść papugę w klatce szpitalnej i obserwuj czy nie dochodzi do intensywniejszego krwawienia
2. Jeśli nie ustaje po 5 minutach, udziel pierwszej pomocy.
3. Drobna rana skóry – Przyłóż mocny, delikatny, ciągły ucisk na co najmniej 1-2 minuty.
4. Złamane krwawe pióro: Nałóż żel/proszek styptyczny i przyciśnij bezpośrednio przez 1-2 minuty. Nie ciągnij za krwawe pióro. To bolesna i traumatyczna procedura, która rzadko jest wykonywana przez ptaki bez odpowiedniego sprzętu, leków przeciwbólowych i/lub znieczulenia.
5. Krwawiący dziób/paznokieć: Wytrzyj krew, zapewnij pomoc generalną (zobacz wyżej) i obserwuj przez 1 godzinę aby upewnić się, że krwawienie ustało.
6. Zaplanuj wizytę weterynaryjną aby skonsultować wszystko z weterynarzem

Uraz głowy:

Uraz głowy często wynika z uderzenia w ścianę, lustro, okno lub wentylator sufitowy. Ptaki, które doznają takiego urazu, mogą wykazywać objawy takie jak depresja, utrata równowagi, osłabienie, drgawki, a nawet utrata przytomności. Uraz głowy zawsze traktuj bardzo poważnie.

1. Przenieś ptaka do klatki szpitalnej, usuń grzędy i wyłóż dno klatki dużym ręcznikiem.

W międzyczasie skontaktuj się niezwłocznie z weterynarzem specjalizującym się w leczeniu ptaków.

Bądź przygotowany

Musisz znać swojego ptaka, czyli jego zwyczaje żywieniowe, wagę, wygląd odchodów i codzienne zachowania. Zawsze posiadaj apteczkę pierwszej pomocy i przygotuj numer telefonu do weterynarza. Bądź spokojny i opanowany, papugi pewniej poczują się gdy nie będziesz wykonywać gwałtownych ruchów.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że dzięki temu artykułowi czujecie się pewniej i każdy z was będzie w stanie przeprowadzić pierwszą pomoc naszym papugą, a także skompletujecie prawidłowo apteczkę. Przy tych zwierzętach trzeba mieć oczy dookoła głowy bo nigdy nie wiadomo co się może wydarzyć.

Autorka: Odeta Kozikowska